شناخت تاريخي شهر قم    2
پيش‌گفتار:    2
الف) زيستگاه‌هاي تاريخي پهنه‌ي قم:    3
ب) مکان شهر باستاني قم:    6
ج) پيدايش شهر اسلامي قم    8
ارتقا قم به مقام شهر    9
مکان مسجد جامع قم    9
د) مکان شهر اسلامي قم    11
ه‍ ) شالوده‌ي شهر اسلامي قم    13
و ) ساخت شهر قديم قم    14
ر) نحوه‌ي تشکيل محلات شهر قديم قم    16
محله‌ي آستانه    19
محله‌ي دولت‌خانه    20
ز) خاستگاه شهر قم    21
محله‌ي عربستان    23
شرايط اقليمي شهر قم    24
موقعيت جغرافيايي    24
عوامل طبيعي پيرامون شهر (بيابان‌زايي ، مهاجرت و فقر)    24
مشخصات كلي كوير و بيابان در استان قم :    25
كانون‌هاي بحراني فرسايش بادي در استان قم    25
روشهاي مبارزه با بيابان‌زدايي    26
توپوگرافي استان قم    26
ناهمواري‌هاي استان    27
ناهمواري‌هاي استان را مي‌توان به سه دسته تقسيم كرد:    27
الف - نواحي كوهستاني،  ب - نواحي پايكوهي،  ج - دشتها.    27
زمين شناسي استان قم:    29
آب‌هاي استان    29
تقسيم‌بندي آبها    30
آبهاي قم را مي‌توان به دو دسته تقسيم كرد:    30
الف - آبهاي سطحي (شامل رودها و درياچه‌ها) ،  ب - آبهاي زيرزميني.    30
رودهاي استان قم    30
درياچه‌هاي استان قم    32
ب - آبهاي زيرزميني:    32
توان آب در استان قم در مقايسه با كشور    33
مشكلات آب در استان قم    33
جنگل‌ها و مراتع استان    34
جنگل    34
انواع پوشش گياهي    34
درخت گز    34
پوشش گياهي بادام    35
جنگل بنه (پستة وحشي)    36
مراتع    36
بوته‌زار    36
بيشه‌زار    37
علف‌زار    37
انواع مراتع از نظر فصل چرا    37
مراتع ييلاقي (تابستان)    37
مراتع ميان‌بند (بهاره و پائيزه)    37
اهميت مراتع در استان قم    38
علل تخريب مراتع    38
باد    38
دما و رطوبت هوا    40
بارندگي    42
مخاطرات طبيعي استان    44
سيل    45
زلزله    46
مهم‌ترين گسل‌هاي استان قم به قرار زير است    47
گسله شمال حوض سلطان    47
گسله جنوب    48
گسله فشاري كوشك نصرت    48
گسله فشاري ايندس    48
راندگي تفرش    48
پهنه با خطر نسبي نسبتاً پائين    48
پهنه با خطر نسبي نسبتاً بالا    49
پهنه با خطر نسبي متوسط    49
مخاطرات طبيعي و نقش انسان    49
انتخاب جهت مناسب ساختمان‌ها    50
آداب و رسوم    51
ماه مبارك رمضان    52
ماه محرم    54
مساجد و تكايا:    54
عزاداري در بارگاه حضرت معصومه(س)    54
اعياد و جشن‏هاي ملي و مذهبي    55
عيد قربان    56
عيد غدير    56
عيد نوروز    57
مراسم تحويل سال نو و ايام نوروز    58
سيزده بدر    58
شب چله    58
لاله گرداني (شمعداني گرداني)    59
مراسم طلب باران    59
مراسم سردرختي    59
وقف و نذر اموال و دارائي‌ها براي امامان معصوم (ع)    59
بست نشيني    60
مراسم سوگواري امام حسين (ع) و خاندانش    60
روضه خواني    60
تعزيه خواني    61
سينه‌زني، زنجير زني، سنگ زني    61
حجله و حجله‌گاه    61
يدك    62
كتل    62
خوراك    62
شغل و اقتصاد در استان    63
صنايع دستي قم    65
قالي‌بافي    65
منبت كاري چوب    65
سراميك و كاشي‌سازي:    65
سوهان    66
ساير رشته‌هاي صنايع دستي فعال در استان قم    66
تقسيمات سياسي    67
سکونت‌گاه‌هاي شهري و روستايي در استان قم    67
سکونت‌گاه‌هاي شهري    67
سکونت‌گاه‌هاي روستايي    68
فضاهاي روستايي ويژه    68
کهک    68
حمزقان    68
ويژگيهاي جمعيّتي    69
جمعيت در استان    70
ساخت سني جمعيت استان قم    70
جمعيت شهر قم    71
ساخت سني جمعيت در استان قم    71
مهاجرت    71
مهاجرت‌پذيري    71
پيش‌بيني جمعيت شهر قم    72
بازار ايراني    75
شباهت به بازارهاي قرار گرفته در مسير راه‌هاي تجاري    76
سازماندهي به صورت مجموعه    76
شهر سر پوشيده    77
ساختار ارگانيک    77
منظره‌هاي سازماندهي شده    78
بام به مثابه‌ي عنصري مستقل    79
بازار در دشت‌هاي فلات    80
سرا، تيم، تيمچه    83
وضعيت کالبدي شهر قم    85
بافت قديمي شهر و تاثيرات معاصر    85
پهنه‌بندي بافت شهر    87
بافت شهر ارگانيک (متناظر با بافت تاريخي)    87
بافت شهري نيمه منظم (متناظر با بافت مياني)    87
بافت منظم تغيير شکل يافته    88
بافت جديد شهري حاشيه‌اي (بافت شهري منظم)    88
خصوصيات معماري و سيماي شهر قم    89
سيماي شهر قم    89
ويژگي معماري قديم شهر قم    89
ويژگي معماري معاصر شهر قم    92
جايگاه بافت مورد نظر    93
جايگاه کالبدي بافت مورد بررسي    93
آثار قديم در بافت مورد بررسي    93
مسجد جامع قم    93
مدرسه‌ي جهانگيرخان    94
موقعيت فعلي:    95
تاريخچه‌ي بنا:    95
مشخصات بنا:    96
عوامل تزيين شده و نوع آنها:    96
مجموعه‌ي منار و مسجد ميدان کهنه    97
تاريخچه‌ي بنا:    97
مشخصات بنا:    98
نوع بهره‌برداري و خصوصيات بارز بنا:    98
عوامل تزيين شده و نوع آنها:    98
مدرسه‌ي غياثيه پامنار    99
موقعيت فعلي:    99
تاريخچه‌ي بنا:    99
مشخصات بنا:    100
امام‌زاده شاه حمزه    100
تاريخچه‌ي بنا:    100
مشخصات بنا:    101
عوامل تزيين شده و نوع آنها:    102
توضيح ضروري و اختصاصي بنا:    102
سلسله مراتب دسترسي    103
بررسي و تحليل ساختار وضع موجود دسترسي در بافت مورد مطالعه    103
ويژگي‌هاي عملکردي بافت    105
بررسي طرح تفضيلي شهر قم و تاثير آن در دسترسي‌هاي محدود    107
بررسي طرح تفضيلي    107
بازار قم    109
بازار کهنه    110
بازار نو    112
ساختار بازار کهنه    114
مشخصات توپوگرافي بستر مجموعه    114
روند شکل‌گيری بازارکهنه    116
پانوراما    120
بررسي مسائل اجتماعي و اقتصادي بازار    120
منابع    139